Câu hỏi 1: Luật Đấu thầu 2023 áp dụng cho những hoạt động nào?

Trả lời: Các hoạt động bắt buộc phải áp dụng Luật Đấu thầu 2023 bao gồm:

• Hoạt động lựa chọn nhà thầu của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng vốn ngân sách nhà nước (theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước), vốn từ nguồn thu hợp pháp để thực hiện:
  • Dự án đầu tư, dự toán mua sắm của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, đơn vị sự nghiệp công lập và các tổ chức, cá nhân khác
  • Cung cấp sản phẩm, dịch vụ công; mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; mua hàng dự trữ quốc gia, thuê bảo quản hàng dự trữ quốc gia, trừ hoạt động mua trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng theo quy định của pháp luật về dự trữ quốc gia; Thực hiện các công việc khác phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật có liên quan.
• Hoạt động lựa chọn nhà thầu của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ để thực hiện các gói thầu thuộc các dự án đầu tư của các doanh nghiệp này; hoặc hoạt động lựa chọn nhà thầu để thực hiện các gói thầu trang bị cơ sở vật chất – kỹ thuật, máy móc, thiết bị hỗ trợ phát triển khoa học và công nghệ từ quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp nhà nước
• Hoạt động động lựa chọn nhà đầu tư đối với các dự án đầu tư có sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai và dự án đầu tư thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.

Câu hỏi 2: Đối tượng bắt buộc áp dụng Luật Đấu thầu 2013 so với Luật Đấu thầu 2023 có điểm gì mới?

Trả lời: So với Luật Đấu thầu 2013, Luật Đấu thầu 2023 đã bổ sung thêm đối tượng áp dụng tại điểm a khoản 2 Điều 2, cụ thể: “…. và doanh nghiệp do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ;”

Câu hỏi 3: Để tham gia vào hoạt động lựa chọn nhà thầu, lựa chọn nhà đầu tư, tổ chức, cá nhân, hộ gia đình cần đáp ứng những điều kiện gì?

Trả lời: Tổ chức, cá nhân, hộ gia đình khi tham gia vào hoạt động lựa chọn nhà thầu, lựa chọn nhà đầu tư cần đáp ứng các điều kiện sau:

Đối với tổ chức:

• Được thành lập hợp pháp, theo pháp luật Việt Nam đối với tổ chức trong nước, theo pháp luật nước ngoài đối với nhà thầu nước ngoài
• Hạch toán tài chính độc lập
• Không đang ở trong tình trạng giải thể, bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, tổ hợp tác; không thuộc trường hợp mất khả năng thanh toán theo quy định của pháp luật phá sản
• Có trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trước khi phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư Bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu
• Không đang trong thời gian bị cấm tham dự thầu theo quyết định của người có thẩm quyền
• Không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự
• Có tên trong danh sách ngắn đối với trường hợp đã lựa chọn được danh sách ngắn;
• Đối với nhà thầu nước ngoài, phải liên danh với nhà thầu trong nước hoặc sử dụng nhà thầu phụ trong nước, trừ trường hợp nhà thầu trong nước không đủ năng lực tham gia vào bất kỳ phần công việc nào của gói thầu.

Đối với hộ gia đình:

• Thành lập hợp pháp
• Không ở trong tình trạng pháp lý: quá trình chấm dứt hoạt động; bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh; không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự
• Có tên trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, trong danh sách ngắn (trường hợp đã lựa chọn được danh sách ngắn.

Đối với cá nhân:

• Năng lực hành vi dân sự
• Chứng chỉ chuyên môn
• Không ở trong tình trạng pháp lý: không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, không trong thời gian bị cấm tham dự thầu.

Câu hỏi 4: Những thông tin nào về đấu thầu sẽ được đăng tải lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia?

Trả lời: Những thông tin về đấu thầu sẽ được đăng tải lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia bao gồm:

• Thông tin nhà thầu:
  • Thông tin về dự án, kế hoạch lựa chọn nhà thầu
  • Thông báo mời quan tâm, thông báo mời sơ tuyển
  • Thông báo mời thầu
  • Danh sách ngắn
  • Hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu và các nội dung sửa đổi, làm rõ hồ sơ (nếu có)
  • Kết quả mở thầu đối với đấu thầu qua mạng
  • Kết quả lựa chọn nhà thầu
  • Thông tin chủ yếu của hợp đồng
  • Thông tin xử lý vi phạm pháp luật về đấu thầu
  • Thông tin về kết quả thực hiện hợp đồng của nhà thầu
  • Thông tin khác có liên quan.
• Thông tin về lựa chọn nhà đầu tư
  • Thông tin về dự án đầu tư kinh doanh theo quy định tại khoản 2 Điều 47 của Luật này
  • Thông báo mời quan tâm, hồ sơ mời quan tâm, kết quả mời quan tâm
  • Thông báo mời thầu, hồ sơ mời thầu và các nội dung sửa đổi, làm rõ hồ sơ (nếu có)
  • Kết quả lựa chọn nhà đầu tư
  • Thông tin chủ yếu của hợp đồng
  • Thông tin xử lý vi phạm pháp luật về đấu thầu
  • Thông tin khác có liên quan.

So với Luật Đấu thầu 2013, Luật Đấu thầu mới bổ sung thêm các thông tin sau: Thông tin chủ yếu của hợp đồng, thông tin về kết quả thực hiện hợp đồng của nhà thầu; thông tin về dự án, kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Câu hỏi 5: Những đối tượng nào được hưởng ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu theo Luật Đấu thầu 2023?

Trả lời: Các đối tượng được hưởng  ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu bao gồm:

• Hàng hóa có xuất xứ Việt Nam
• Sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường
• Nhà thầu trong nước sản xuất hàng hóa có xuất xứ Việt Nam phù hợp với hồ sơ mờithầu
• Nhà thầu nước ngoài liên danh với nhà thầu trong nước mà nhà thầu trong nước đảm nhận từ 25% trở lên giá trị công việc của gói thầu
• Nhà thầu trong nước tham dự thầu với tư cách độc lập hoặc liên danh với nhà thầu trong nước khác khi tham dự đấu thầu quốc tế;Nhà thầu là doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa
• Nhà thầu là doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật
• Nhà thầu có sử dụng số lượng lao động nữ từ 25% trở lên; số lượng lao động là thương binh, người khuyết tật từ 25% trở lên; số lượng lao động là người dân tộc thiểu số từ 25% trở lên.

Câu hỏi 6: Nếu thuộc trường hợp ưu đãi nhà thầu sẽ nhận được những ưu đãi nào?

Trả lời: Sau đây là 5 ưu đãi nhà thầu sẽ được nhận theo Luật Đấu thầu 2023, cụ thể:

• Xếp hạng cao hơn cho nhà thầu thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi trong trường hợp nhà thầu thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi và nhà thầu không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi được đánh giá ngang nhau
• Cộng thêm điểm vào điểm đánh giá của nhà thầu thuộc đối tượng được ưu đãi đối với trường hợp áp dụng phương pháp giá cố định, dựa trên kỹ thuật, kết hợp giữa kỹ thuật và giá để so sánh, xếp hạng
• Cộng thêm số tiền vào giá dự thầu hoặc vào giá đánh giá của nhà thầu không thuộc đối tượng được ưu đãi đối với trường hợp áp dụng phương pháp giá thấp nhất hoặc phương pháp giá đánh giá để so sánh, xếp hạng
• Được ưu tiên trong đánh giá về năng lực, kinh nghiệm và các tiêu chí khác trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu
• Gói thầu xây lắp có giá gói thầu không quá 05 tỷ đồng được dành cho doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ tham dự thầu. Trường hợp đã tổ chức đấu thầu, nếu không có doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ đáp ứng được yêu cầu thì được phép tổ chức đấu thầu lại và cho phép các doanh nghiệp khác được tham dự thầu.

Câu hỏi 7: Các áp dụng ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu bao gồm những gì?

Trả lời: Những áp dụng ưu đãi đối với lựa chọn nhà thầu bao gồm:

Câu hỏi 8: Trong lựa chọn nhà đầu tư những đối tượng nào được hưởng ưu đãi?

Trả lời: Sau đây là những đối tượng được hưởng ưu đãi theo Luật Đấu thầu 2023, cụ thể:

• Nhà đầu tư có giải pháp ứng dụng công nghệ nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường đối với dự án thuộc nhóm có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức độ cao theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường
• Nhà đầu tư cam kết chuyển giao công nghệ thuộc Danh mục công nghệ được ưu tiên đầu tư phát triển theo quy định của pháp luật về công nghệ cao hoặc thuộc Danh mục công nghệ khuyến khích chuyển giao theo quy định của pháp luật về chuyển giao công nghệ.

Câu hỏi 9: Có những ưu đãi nào trong lựa chọn nhà đầu tư?

Trả lời: Các ưu đãi trong lựa chọn nhà đầu tư bao gồm:

• Xếp hạng cao hơn cho nhà đầu tư thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi trong trường hợp nhà đầu tư thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi và nhà đầu tư không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi được đánh giá ngang nhau
• Cộng thêm điểm vào điểm tổng hợp để so sánh, xếp hạng.

Câu hỏi 10: Để tổ chức đấu thầu quốc tế lựa chọn nhà thầu cần đáp ứng những điều kiện gì?

Trả lời: Sau đây là những điều kiện để tổ chức đấu thầu quốc tế, cụ thể:

• Nhà tài trợ vốn cho dự án, gói thầu có yêu cầu tổ chức đấu thầu quốc tế trong điều ước quốc tế, thỏa thuận vay; Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp, hỗn hợp mà nhà thầu trong nước không có khả năng đáp ứng yêu cầu thực hiện gói thầu hoặc gói thầu được sơ tuyển, mời quan tâm hoặc đấu thầu rộng rãi trong nước trước đó nhưng không có nhà thầu tham gia
• Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn mà người có thẩm quyền xét thấy cần có sự tham gia của nhà thầu nước ngoài để nâng cao chất lượng của gói thầu, dự án, người có thẩm quyền quyết định và chịu trách nhiệm về quyết định tổ chức đấu thầu quốc tế
• Gói thầu mua sắm hàng hóa mà hàng hóa đó trong nước không sản xuất được  hoặc sản xuất được nhưng không đáp ứng một trong các yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng, giá. Trường hợp hàng hóa thông dụng đã được nhập khẩu và chào bán tại Việt Nam thì không tổ chức đấu thầu quốc tế.

Câu hỏi 11: Những trường hợp nào không được tổ chức đấu thầu quốc tế để lựa chọn nhà đầu tư?

Trả lời: 5 trường hợp không được tổ chức đấu thầu quốc tế để lựa chọn nhà đầu tư bao gồm:

• Dự án thuộc danh mục ngành, nghề chưa được tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật về đầu tư
• Dự án thực hiện tại khu vực hạn chế sử dụng đất, khu vực biển hạn chế sử dụng đối với nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan
• Dự án cần thực hiện đấu thầu trong nước do yêu cầu về bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội
• Dự án có tổng vốn đầu tư dưới 800 tỷ đồng
• Dự án đã công bố, thông báo mời quan tâm tổ chức đấu thầu quốc tế nhưng không có nhà đầu tư nước ngoài tham gia.

Câu hỏi 12: Cần lưu ý điều gì khi thực hiện đảm bảo dự thầu?

Trả lời: Sau đây là 7 điểm cần lưu ý khi thực hiện đảm bảo dự thầu, cụ thể:

Các biện pháp bảo đảm dự thầu mà nhà thầu, nhà đầu tư phải thực hiện:

• Đặt cọc
• Nộp thư bảo lãnh của tổ chức tín dụng
• Nộp giấy chứng nhận bảo hiểm bảo lãnh của doanh nghiệp bảo hiểm.

Các trường hợp phải áp dụng bảo đảm dự thầu:

• Đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh đối với gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp và gói thầu hỗn hợp
• Đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế đối với lựa chọn nhà đầu tư.

Thời điểm thực hiện bảo đảm dự thầu:

• Trước thời điểm đóng thầu theo quy định của hồ sơ mời thầu
• Ở giai đoạn hai trong trường hợp áp dụng phương thức đấu thầu hai giai đoạn.

Mức bảo đảm dự thầu:

• Từ 1% đến 1,5% giá gói thầu áp dụng đối với gói thầu xây lắp, hỗn hợp có giá gói thầu không quá 20 tỷ đồng, gói thầu mua sắm hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn có giá gói thầu không quá 10 tỷ đồng
• Từ 1,5% đến 3% giá gói thầu áp dụng đối với gói thầu không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này
• Từ 0,5% đến 1,5% tổng vốn đầu tư của dự án đầu tư kinh doanh áp dụng đối với lựa chọn nhà đầu tư.

Trường hợp liên danh tham dự thầu, từng thành viên trong liên danh có thể thực hiện bảo đảm dự thầu riêng hoặc thỏa thuận để một thành viên chịu trách nhiệm thực hiện bảo đảm dự thầu cho thành viên đó và cho thành viên khác trong liên danh. Tổng giá trị của bảo đảm dự thầu không thấp hơn giá trị yêu cầu trong hồ sơ mời thầu.

Thời gian có hiệu lực của bảo đảm dự thầu: Bằng thời gian có hiệu lực của hồ sơ dự thầu cộng thêm 30 ngày (kể cả thời gian gia hạn)

Bảo đảm dự thầu được hoàn trả trong các trường hợp:

• Trong trường hợp nhà thầu, nhà đầu tư không được lựa chọn: Theo thời hạn quy định trong hồ sơ mời thầu nhưng không quá 14 ngày kể từ ngày kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư được phê duyệt
• Trong trường hợp nhà thầu, nhà đầu tư được lựa chọn: khi hợp đồng có hiệu lực.

Bảo đảm dự thầu không được hoàn trả trong các trường hợp:

• Sau thời điểm đóng thầu và trong thời gian có hiệu lực của hồ sơ dự thầu, nhà thầu, nhà đầu tư rút hồ sơ dự thầu hoặc có văn bản từ chối thực hiện một hoặc các công việc đã đề xuất trong hồ sơ dự thầu theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu
• Nhà thầu, nhà đầu tư có hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu hoặc vi phạm pháp
• luật về đấu thầu dẫn đến phải hủy thầu vì có hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu
• Nhà thầu, nhà đầu tư không thực hiện biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng
• Nhà thầu không tiến hành hoặc từ chối thương thảo hợp đồng (nếu có) trong thời hạn 05 ngày làm việc đối với đấu thầu trong nước và 10 ngày đối với đấu thầu quốc tế kể từ ngày nhận được thông báo mời thương thảo hợp đồng hoặc đã thương thảo hợp đồng nhưng từ chối hoàn thiện, ký kết biên bản thương thảo hợp đồng, trừ trường hợp bất khả kháng
• Nhà thầu không tiến hành hoặc từ chối hoàn thiện hợp đồng, thỏa thuận khung trong
• thời hạn 10 ngày đối với đấu thầu trong nước và 20 ngày đối với đấu thầu quốc tế kể từ ngày nhận được thông báo trúng thầu của bên mời thầu, trừ trường hợp bất khả kháng
• Nhà thầu không tiến hành hoặc từ chối ký kết hợp đồng, thỏa thuận khung trong thời hạn 10 ngày đối với đấu thầu trong nước và 20 ngày đối với đấu thầu quốc tế kể từ ngày hoàn thiện hợp đồng, thỏa thuận khung, trừ trường hợp bất khả kháng
• Nhà đầu tư không tiến hành hoặc từ chối hoàn thiện hợp đồng trong thời hạn 15 ngày đối với đấu thầu trong nước và 30 ngày đối với đấu thầu quốc tế kể từ ngày nhận được thông báo trúng thầu của bên mời thầu, trừ trường hợp bất khả kháng
• Nhà đầu tư không tiến hành hoặc từ chối ký kết hợp đồng trong thời hạn 15 ngày đối với đấu thầu trong nước và 30 ngày đối với đấu thầu quốc tế kể từ ngày hoàn thiện hợp đồng, trừ trường hợp bất khả kháng.

Tác giả: Hồ Thị Linh – DAUTHAU.INFO